Chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm giữa Australia và Việt Nam nhằm tăng cường hệ thống đổi mới sáng tạo
Trong năm qua, chương trình Aus4Innovation đã thúc đẩy mối liên kết giữa Australia và Việt Nam và mang lại những tác động thực tế.
Chương trình là kết quả của thỏa thuận Quan hệ đối tác Đổi mới sáng tạo Australia – Việt Nam và đã giúp tạo tiền đề cho những hợp tác tiếp theo trong tương lai trong bối cảnh hai nước đều có những cơ hội và thách thức mới.
Triển lãm ảnh này mang đến những câu chuyện về những dự án, những con người trong chương trình của chúng tôi và phần nào thể hiện những tác động mà chương trình đã đem lại trong hai năm qua.
GRAFT Việt Nam là chương trình thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đầu tư dành cho những công nghệ nông nghiệp có tiềm năng. Đây là chương trình tăng tốc đầu tiên giúp các doanh nghiệp công nghệ nông nghiệp tương lai của vùng Mekong có cơ hội bứt phá và tiếp cận thị trường.
Hàng năm, cuộc họp Quan hệ đối tác Đổi mới sáng tạo Australia – Việt Nam được diễn ra, do Đại sứ Australia và Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ Việt Nam chủ trì. Tại cuộc họp, hai bên sẽ thảo luận những kết quả đạt được của chương trình Aus4Innovation cũng như kế hoạch cho năm tiếp theo. 43 quan hệ đối tác đã được thiết lập thông qua chương trình với 130 đơn vị tham gia, đến từ cả Việt Nam và Australia.
Sử dụng công nghệ lõi silicon carbide được chuyển giao từ Đại học Griffith, Phòng thí nghiệm Khu Công nghệ cao Sài Gòn đang phát triển một mạng cảm biến không dây để giám sát ngập lụt. Dự án sẽ lắp đặt hệ thống cảm biến tiết kiệm năng lượng tại Thành phố Hồ Chí Minh, nơi người dân thường xuyên bị ảnh hưởng bởi tình trạng ngập úng, cung cấp thông tin về tình trạng ngập lụt theo thời gian thực và đưa ra cảnh báo sớm cho người dân thông qua ứng dụng trên điện thoại di động. Giải pháp này được kì vọng sẽ được nhân rộng đến các địa phương khác cũng đang đối mặt với thách thức tương tự.
Aus4Innovation phát triển và bồi dưỡng quan hệ hợp tác giữa các đơn vị nghiên cứu và các doanh nghiệp nhằm mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương.
Chương trình được quản lí chặt chẽ bởi ban điều hành gồm đại diện nhà tài trợ (Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia), đơn vị thực hiện chương trình (CSIRO), đối tác chiến lược (Bộ Khoa học Công nghệ Việt Nam) và đại diện đến từ khối doanh nghiệp tư nhân trong nước.
Tiểu dự án thứ hai do Đại học Công nghệ Sydney (UTS) và Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện. Hai đại học đã ứng dụng và chỉnh sửa công nghệ quan trắc nước của UTS thành phiên bản dành riêng cho Việt Nam. Bốn trạm quan trắc đã được xây dựng ở Phú Yên, cung cấp cảnh báo về chất lượng nước biển trong thời gian thực cho người nuôi tôm hùm và giúp họ bảo vệ mùa màng. Công nghệ quan trắc này cũng đã được hoàn thiện và sẵn sàng nhân rộng sang các tỉnh khác đặc biệt là khu vực Nam Trung bộ.
Mô hình “Rapido” của Đại học Công nghệ Sydney nhằm chuyển giao các công nghệ do các trường đại học phát triển đã được giới thiệu đến một số trường đại học hàng đầu ở Việt Nam. Dự án đã thí điểm mô hình với hai tiểu dự án, một trong số đó là tiểu dự án cung cấp giải pháp lọc nước tại Đồng bằng sông Hồng để loại bỏ arsen trong nước ngầm. Công nghệ này đã được chuyển giao cho một doanh nghiệp để sản xuất quy mô thương mại.
Dự án VIETRAD là ví dụ về những đơn vị Australia và Việt Nam hợp tác cùng nhau để tạo ra đổi mới sáng tạo. Dự án giúp cải thiện chẩn đoán ung thư vú trên nhũ ảnh thông qua nền tảng VIETRAD với công nghệ học máy, được phát triển và điều chỉnh cho phù hợp với các bác sĩ Việt Nam dựa trên thành công của chương trình BREAST tại Australia. Đến nay, 200 bác sĩ và kĩ thuật viên chẩn đoán hình ảnh đã được đào tạo nâng cao kĩ năng đọc nhũ ảnh qua các khóa đào tạo của VIETRAD.
Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, được hỗ trợ đào tạo thương mại hóa khoa học, đã phát triển giải pháp sử dụng vỏ trấu từ gạo kết hợp với công nghệ tạo màng vi sinh như một giải pháp thân thiện với môi trường giúp xử lí nước thải công nghiệp, xử lí đất và nước bị ô nhiễm dầu.
Mô hình kinh tế tuần hoàn mang tên COAMpigF phát triển bởi Trung tâm Đổi mới sáng tạo thích ứng với Biển đổi khí hậu (VCIC) được hỗ trợ bởi Aus4Innovation nhằm giảm chất thải từ chăn nuôi lợn và tạo ra những sản phẩm đặc trưng địa phương và cơ hội thương mại.
Nano fertilizer Aus4Innovation đang hỗ trợ các nhà nghiên cứu thương mại hóa sản phẩm phân bón nano giúp cây trồng chống chịu khô hạn. Sản phẩm đã có 2 bằng sáng chế và được phát triển bởi Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, giúp phân giải các chất dinh dưỡng từ từ theo quá trình sinh trưởng của cây trồng, giảm thiểu việc dùng các chất hóa học gây ảnh hưởng độ phì nhiêu của đất và gây ô nhiễm, tiết kiệm 30% chi phí nước và 70% chi phí phân bón
Aus4Innovation đang hỗ trợ các nhà nghiên cứu của Đại học Cần Thơ phát triển công nghệ tách đầu tôm tự động, chính xác cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, khu vực sản xuất tôm quan trọng nhất ở Việt Nam. Cơ chế tự động sử dụng cảm biến điện tử mô phỏng thao tác chế biến bằng tay sẽ giúp giảm thiểu chất thải, tiết kiệm thời gian và công lao động.
Dragon fruit Học viện Nông nghiệp Việt Nam và các doanh nghiệp trái cây đang sử dụng kĩ năng được đào tạo về thương mại hóa và môi giới hợp tác bởi Aus4Innovation để đưa công nghệ chế biến thanh long mới vào sản xuất, tận dụng vỏ thanh long làm phụ gia tự nhiên an toàn cho các sản phẩm mứt đông, nước quả
Dự án AQUAM đang phát triển một hệ thống quan trắc môi trường cùng một bộ các chỉ số sức khỏe rừng ngập mặn. Hệ thống này sẽ hỗ trợ quản lý bền vững việc nuôi trồng thủy sản rừng ngập mặn. Nuôi trồng thủy sản trong rừng ngập mặn giúp tạo ra sản phẩm và dịch vụ hệ sinh thái như sản phẩm thủy sản, đa dạng sinh học, cô lập carbon, bảo vệ bờ biển và tăng khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu.
Đại học Cần Thơ và chính quyền các địa phương đang giám sát chất lượng nước để giảm thiểu ô nhiễm và nguy cơ với sức khỏe tại Đồng bằng sông Cửu Long với sự hỗ trợ đào tạo và tư vấn từ nhóm Hợp tác Thương mại hóa Khoa học thuộc chương trình Aus4Innovation.
Đại học Sunshine Coast của Australia và Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản III ở Nha Trang đã nuôi giống thành công 20 nghìn con giống hải sâm vú thông qua kích thích sinh sản bằng hooc môn, công nghệ lần đầu tiên được ứng dụng trên hải sâm ở Việt Nam. Hải sâm là một món ăn nhiều dinh dưỡng và cũng là sản phẩm hàng hóa có giá trị trên thị trường quốc tế.
Aus4Innovation đang hỗ trợ các nhà nghiên cứu của Học viện Nông nghiệp Việt Nam giới thiệu giống khoai tây Australian – Bliss – để làm snack khoai tây tại Việt Nam. Nhóm nghiên cứu đã sản xuất thành công cây giống Bliss từ hạt giống ban đầu với chất lượng tương đương giống nhập khẩu và giá thành thấp hơn 25-30%.
Phụ phẩm từ chế biến cá tra chiếm tới hơn 60-70% sinh khối cá. Đại học Tây Sydney, Trung tâm Công nghệ Thức ăn và Sau thu hoạch hải sản và một số doanh nghiệp đã cùng hợp tác để giới thiệu công nghệ nhằm cái thiện sản phẩm giá trị gia tăng của sản phẩm phụ phẩm chế biến từ thủy sản như bột cá và dầu cá/các phân đoạn protein. Ngành công nghiệp cá tra tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long cung cấp sản lượng khoảng 1,42 triệu tấn trong những năm gần đây và đem đến nguồn thu nhập xuất khẩu lên tới hơn 1,77 tỷ USD, tạo ra công ăn việc làm cho hơn 200.000 lao động nghèo đến từ khu vực nông thôn, chủ yếu là phụ nữ. Do vậy dự án được kì vọng sẽ mang lại những tác động tích cực cả về kinh tế và môi trường.
Dự trên quan hệ đối tác sẵn có với các hợp tác xã nông dân ở Sơn La, dự án này đưa vào giới thiệu công nghệ CoolBot giúp thiết lập chuỗi cung ứng lạnh chi phí thấp nhằm đưa các loại rau củ quả an toàn được chứng nhận đến thị trường bán lẻ ở Hà Nội. Dự án giúp loại bỏ bất lợi về điều kiện địa lí và giúp người nông dân tăng thu nhập lên đến 30%.
Trí tuệ nhân tạo (AI) là lĩnh vực ưu tiên của Aus4Innovation trong giai đoạn chuyển tiếp sang Pha 2. Với rất nhiều những ứng dụng của AI, ngành y tế với những số liệu phức tạp và ngày càng tăng cũng sẽ không phải ngoại lệ. Từ chăm sóc sức khỏe đến chẩn đoán bệnh và công nghệ phẫu thuật, AI đều có khả năng thay đổi nhiều khía cạnh của ngành y tế.
Cuộc thi hackathon online RESET 1010 do Aus4Innovation tài trợ dành cho bất cứ ai nào có giải pháp sáng tạo sử dụng công nghệ AI cho các lĩnh vực quan trọng cho phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam trong tương lai. Ba đội thắng cuộc ngoài phần thưởng tiền mặt cũng có cơ hội tham gia chương trình ươm tạo tài trợ bởi chương trình Aus4Innovation để hiện thực hóa ý tưởng của mình.
SCP trainers Sổ tay Thương mại hóa + được ứng dụng trong các chương trình đào tạo chuyên sâu cho các nhà khoa học đến từ một số viện nghiên cứu và đại học của Việt Nam trong suốt 18 tháng. Những nhà khoa học này đã trở thành những giảng viên thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học đầu tiên của Việt Nam. Đến nay, đã có 250 cán bộ từ 21 viện nghiên cứu, trường được tập huấn, trong đó 181 cán bộ được đào tạo từ đội ngũ giảng viên nguồn kể trên với sự hỗ trợ của chương trình Aus4Innovation.
95 hệ thống lọc nước đã được trao tặng cho các trường học, nhà trẻ, trạm xá và một số hộ nghèo tại 8 xã của Quảng Bình, Quảng Trị và Hà Tĩnh, nơi chịu thiệt hại nặng nề do trận lũ lịch sử ở miền Trung tháng 10/2020 gây ra. Kết quả này có được nhờ phản ứng nhanh chóng của dự án UTS trong việc điều chỉnh thiết kế hệ thống lọc nước sẵn có giúp lọc nước ngập thành nước uống an toàn.
Aus4Innovation đang tài trợ một nghiên cứu sẽ đưa ra các mô hình để đánh giá tác động của nghiên cứu và ứng dụng công nghệ (R&D) lên năng suất và tăng trưởng GDP tại Việt Nam.
Data61, đơn vị hàng đầu về dữ liệu và kĩ thuật số tại Australia đã hợp tác cùng Bộ Khoa học Công nghệ thực hiện một báo cáo dự báo các xu hướng sẽ tác động tới sự phát triển của nền kinh tế số Việt Nam cho đến 2045 và xác định bốn kịch bản tương lai có thể xảy ra.
CSIRO đã và đang thử nghiệm nhiều cách tiếp cận để kết nối nhà nghiên cứu và doanh nghiệp. Tại Việt Nam, Aus4Innovation đã ra mắt câu lạc bộ đổi mới sáng tạo trong ngành hàng rau hoa quả ở phía Bắc. Câu lạc bộ là nơi để các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các nhà nghiên cứu và đơn vị liên quan để cùng trao đổi tìm cách vượt qua những thách thức như biến đổi khí hậu và dịch bệnh COVID-19.
CSIRO đã soạn thảo tài liệu hướng dẫn thương mại hóa khoa học gồm 9 bước điều chỉnh phù hợp với bối cảnh Việt Nam mang tên Thương mại hóa PLUS. Tài liệu này hướng dẫn chi tiết từng bước quá trình thương mại hóa để đảm báo kết quả nghiên cứu được ứng dụng trong thực tế.
